28 Temmuz 2022 EconomIcon
FED Faiz Kararı Nedir?
ABD Merkez Bankası yani Fed (Federal Reserve), her yıl, 7 haftalık aralıklarla toplamda 8 kez toplanarak “hedef faiz oranı” üzerine karar alır. Yapılan toplantılarda gecelik faiz oranlarının artırılıp azaltılması ya da sabit kalması gibi kararlar verilir.
-
Hedef faiz oranı veya gecelik faiz oranları, bankaların birbirlerine borç para verirken referans aldıkları faiz oranı seviyesidir.
Neden Önemlidir?
Faiz Nedir? Bir ülke ekonomisini insan vücudu gibi düşünecek olursak, ekonomideki alım-satım aktiviteleriyle paranın hareket etmesi, vücuttaki kan dolaşımı gibidir. Dolayısıyla vücutta kan dolaşımı durduğunda insan nasıl ölürse, ekonomide alım-satım yavaşlayarak paranın el değiştirmesi durmaya başlarsa ekonomi de aynı şekilde ölmeye başlar.
Faiz oranlarının bu kadar önemli olmasının sebebi, ekonomiyi canlandıracak veya öldürecek potansiyele sahip olmalarıdır.
- Faiz oranlarını, verilen borç paranın fiyatı olarak düşünürsek, kredi (borç) çekmenin fiyatının artması hem bireysel harcamalarımız üzerinde hem de işletmelerin yeni yapacakları yatırımlar üzerinde etkiye sahiptir.
- Yani faiz oranlarının 15% olduğu bir ülke de, 100 dolarlık borç almanın fiyatı 115 dolar olur. Bunu 115 dolarlık etikete sahip bir 100 dolar olarak düşünebilirsin.
Faiz oranları arttığında, bankaların birbirlerinden aldıkları borç paranın fiyatı pahalılaşır. Dolayısıyla, bankalar da bu artışı hem bireysel hem de kurumsal müşterilerine yansıtarak, verdikleri her türden kredinin faiz oranını artırırlar.
Kredi çekmenin maliyeti arttığında ise insanlar daha az kredi ve kredi kartı harcaması yaparak borçlanmalarını ve harcamalarını kısarlar. Daha az harcama yapılması da, ekonomideki diğer bireylerin daha az para kazanması anlamına gelir. Aynı şekilde şirketlerin yapacakları yeni yatırımlar için çektikleri kredilerin maliyeti artacağından ötürü, işletmeler yatırımlarını ve dolaylı olarak gelecekteki üretimlerini de kısmış olurlar.
Bunlara ek olarak faiz, “karşılaştırmalı olarak” daha risksiz bir yatırım olduğu için, artan faiz oranları görece risksiz yatırıma olan talebi artırır ve ticari yatırımların azalmasına neden olur. Üretime dayalı reel yatırım veya hisse senedi aracılığıyla şirket ortaklığına dayalı yatırımlar yerine, daha kolay getiri sağlayan faiz tercih edilmeye başlanır.
- Üretimin ve yatırımların azalması, ülke ekonomisi için hem daha az iş imkânı hem de daha az gelir kaynağı demektir.
Faiz oranlarının artması, aynı zamanda risksiz yatırımın getirisini de artırır. Bireyler ve kurumlar birikimlerini hisse senedi gibi daha yüksek riskli yatırım araçları yerine, daha düşük riskli faiz ve türevi yatırım araçlarına kaydırır.
Böylece borsaya olan talep azalırken, dolaşımdaki para miktarı banka kasalarına gireceği için enflasyonda azalma eğilimine girer. Yurt dışındaki yatırımcılar arasından yüksek faizden yararlanmak isteyenleri de ülkeye çekerek, ülkedeki döviz miktarı artırır.
Fed’in faizi artıracağına yönelik beklenti dolar endeksinin de yükselmesine neden oluyor.
Doların diğer para birimlerine göre yükselmesine paralel olarak Türkiye’deki yüksek enflasyon ve düşük faiz politikası, Türk Lirası’nın değer kaybetmesine yol açıyor.
TL, yılın başından beri dolara karşı yüzde 25 değer kaybetti.
Dolar/TL kuru bugün 17,92’yi geçerek yıl içi zirvesini yineledi.
Fed’in keskin faiz artışı yapacağı beklentisi, Türkiye’nin de içinde olduğu gelişmekte olan piyasalarda varlıkların değer kaybetmesine yol açıyor.
FED Faiz Artırırsa Dolar Ne Olur?
Enflasyonun azalması ve ülkedeki dövizin artması ise yerel para biriminin diğer para birimleri karşısında değer kazanmasına yardımcı olur. Yani;
Fed noktasında ise bu, ABD dolarının özellikle gelişmekte olan ülkelerin para birimleri karşısında değer kazanmasına yardımcı olur.
Kaynak: Midas
Uygulamamızı İndirmeyi Unutmayın
