18 Mart 2023 EconomIcon
Hisse Senedi Alırken Yapmanız Gerekenler
Aracı kurumların uzman analizlerini titizlikle okumalı, hisse önerilerini incelemelisiniz.
Borsa açılır açılmaz hisse almanız şart değildir. Uygun fiyatı bekleyebilirsiniz. Bu süreç bir hafta olabildiği gibi daha uzun da sürebilir. Uygun fiyat beklemek istemiyorsanız yorumlamalar sonucu uygun bulduğunuz hisseyi alabilirsiniz.
Hisse alırken de bir hedef belirlemelisiniz. Örnek vermek gerekirse, belirlediğiniz güvenilir bir hisseyi 5 TL‘den aldıysanız bu hisseyi 7 TL olduğunda satma hedefi belirleyebilirsiniz. Böylece motivasyonunuz da sürekli olur. Böylece kısa süreli hisse düşmeleri de moralinizi bozmayacaktır.
Yatırım yapmayı düşündüğünüz şirketin üretiminin sürekli ve istikrarlı olması büyük önem taşır. Örnek olarak sanayi şirketleri gösterilebilir. Üretim yapan şirketlerin batma riski diğer şirketlere kıyasla daha azdır. Sektörüne ve hangi ülkelere satış yaptığına göre değerlendirmenizi yapabilirsiniz.
Spekülasyondan etkilenmeyen ve işlem hacminin fazla olduğu şirketler daha güvenli şirketlerdir. İşlem hacminin düşük olduğu şirketler ani yükseliş ya da düşüş yaşar ve bu yüzden zarar etme ihtimaliniz yüksek olabilir.
Mümkünse Bist30, Bist50 hisselerine yatırım yapmaya özen gösterin. En kötü ihtimalle Bist100 hisselerini alabilirsiniz. Bu endeksler, Borsa İstanbul’un en değerli 30, 50 ve 100 hissesini ifade eder.
Hisse Senedi Alırken Yapmamanız Gerekenler
Yalnızca hisse senedinin fiyatı yüzde 10 düştüğü için o hisse senedini almanın hemen iyi bir fırsat olduğunu düşünmemelisiniz.
Tek dayanağınız analistlerin görüşleri olmamalı. Bunların da tamamen objektif olmadığını bilmeli ve kendi analizinizi genel hatlarıyla yapabilecek bilgiye sahip olmalısınız.
Fiyatlardaki ani dalgalanmalara hazır olmalısınız. Birden fazla hisse senedinin, yatırım fonlarına kıyasla daha volatil olacağı kesindir. Yatırım yapmayı düşündüğünüz hisse senedinin bir sene içindeki fiyat değişimleri titizlikle inceleyin.
Hisse senetlerine yatırım yapmak için yatırımcı olarak mutlaka bir planınız bulunmalıdır. Buna ek olarak hisse senedinin ne zaman satılması gerektiğini bilmeniz de önem taşır. Firmanın kâr payı(temettü) vermesi, hisse senedinin fiyatının belirli bir düzey sonrası azalmaya ya da artmaya başlaması ve analistlerin ilgili hisse senedi için negatif konuşmaya başlaması o hisse senedini satmak için işaretler olarak görülebilir. Hisse senedinin satışı için önceden belirlediğiniz bir planınızın olması, sizi kısa dönemli fiyat dalgalanmalarından koruyarak karınızın istikrarlı olmasına fayda sağlar.
KAR PAYLARI (TEMETTÜ)
Hisse senedi alırken, şirketlerin yatırımcılara kar payı ödeyip ödemediklerini öğrenin. Bunlar, şirketlerin yeterli miktarda para birikimi olduğunda hissedarlara sundukları/yapma seçeneği olan nakit ödemeleridir. Kar payları, hisse senetleri bir süre için düştüğünde bile gelir sağlayabilir. Şirketlerin kar payı tutarlarını artırma geçmişi olup olmadığına da bu yüzden dikkat edin. Örneğin, bir borsa endeksi olan S&P 500′de temsil edilen 500 şirketin 100’ünden fazlasının kar payı ödemelerini 12 aylık bir sürede artırdıklarına dair bir makale paylaşılmıştı.
2. RİSKLER
Çok sayıda hisse satın alıyorsanız, şirketlerin ticaret yaptığı sektörler içinde pazar risklerinin ne olduğunu iyi öğrenin. Örneğin, borsa ilerlerken ve ekonomi büyüdüğünde, tüm hisse senetleri para kazanıyor gibi görünebilir. Ekonomi eski haline döndüğünde ve tüketiciler para harcamaktan vazgeçtiğinde veya bir teknoloji şirketinin ürünü beklentiyi aşmadığında, şirketler gelirlerini kaybetme riski taşıyabilir ve bu da borsa fiyatlarını düşürebilir.
3. Tarih
Web siteleri aracılığıyla hisse senetlerinin son 1 yıl içindeki en yüksek ve en düşük noktalarını öğrenebilirsiniz. Bu bilgi, hisse senedinin geçtiğimiz 12 ay boyunca işlem yaptığı bir alan hakkında size fikir verebilir. Hisse senedi 52 haftanın en yüksek seviyesine yakın işlem görüyorsa, yakın bir zamanda çok hızlı bir şekilde artmayacağı öngörülebilir. Hisse senedi şu an düşük noktasına yakın bir yerde işlem yapıyorsa, şirketin fiyatını düşüren bazı problemlerin var olabileceğini varsayabilirsiniz.
4. Fiyat Kazanç Oranı
F/K oranı bir hisse senedinin elde ettiği kâra göre fiyatını ölçme amacıyla kullanılan bir değerleme oranıdır. Kâr çarpanı olarak da bilinir. Hisse senetlerinin ucuz ya da pahalı olduğunu anlamak için kullanılır. Yüksek F/K ile işlem gören hisseler pahalı, düşük F/K ile işlem gören hisseler ucuz kabul edilir ancak bu her zaman doğru değildir. F/K oranını hesaplamak için şirketin son 4 çeyrekte elde ettiği kâr, şirketin ödenmiş sermayesi ve hisse senedi fiyatı kullanılır. Şirket son 4 çeyrek toplamında zarar etmişse cari F/K oranı hesaplanamaz.
